×ãÇò¾º²ÊÍÆ¼ö

Bắt đầu lại: lập trình lại các tế bào trong y há»c tái tạo

Bác sÄ© Shinya Yamanaka bắt đầu sá»± nghiệp cá»§a mình vá»›i tư cách là má»™t bác sÄ© phẫu thuật chỉnh hình nhưng nhận ra rằng ngay cả những bác sÄ© phẫu thuật tài năng cÅ©ng không thể chữa khá»i những căn bệnh nan y. Kinh nghiệm chứng kiến ​​những bệnh nhân mắc các bệnh như thấp khá»›p và ung thư xương đã khiến anh quyết định bắt đầu lại - vá»›i tư cách là má»™t nhà khoa há»c nghiên cứu.

Con ngưá»i bắt đầu cuá»™c sống như má»™t quả trứng được thụ tinh gá»i là hợp tá»­. Tế bào phân chia và nhân lên cho đến khi có hÆ¡n má»™t nghìn tá»· tế bào trong cÆ¡ thể. Khi các tế bào phát triển, chúng trở nên chuyên biệt hÆ¡n, cuối cùng hình thành các loại tế bào khác nhau cá»§a cÆ¡ thể như tim, não, xương, cÆ¡ và tế bào da.

Ở giai Ä‘oạn đầu, tế bào có khả năng trở thành bất kỳ loại tế bào nào trong cÆ¡ thể con ngưá»i, má»™t đặc Ä‘iểm được gá»i là “tính Ä‘a năngâ€. Trong nhiá»u thập ká»·, các nhà khoa há»c đã mÆ¡ ước sá»­ dụng tế bào Ä‘a năng, má»™t loại tế bào gốc, để nâng cao sức khá»e con ngưá»i. Tế bào gốc thậm chí có thể cho phép các bác sÄ© tái tạo các bá»™ phận cá»§a cÆ¡ quan bị suy yếu.

Theo các nghiên cứu trước đây, gen được bật và tắt nhá» các sợi DNA cuá»™n tròn. Tiến sÄ© Yamanaka nhận ra rằng có thể đưa các tế bào trưởng thành vá» trạng thái Ä‘a năng bằng cách kích thích chúng bằng má»™t số yếu tố nhất định. Nhóm cá»§a ông đã phải mất vài năm nghiên cứu tận tâm để chứng minh lý thuyết cá»§a mình và phát triển các tế bào gốc Ä‘a năng cảm ứng, hay còn gá»i là tế bào iPS.

Năm 2012, Tiến sÄ© Shinya Yamanaka và Ngài John B. Gurdon đã được trao giải Nobel Sinh lý há»c hoặc Y há»c cho phát hiện ra rằng các tế bào trưởng thành có thể được lập trình lại thành trạng thái Ä‘a năng.

Tế bào iPS có tiá»m năng rất lá»›n cho các ứng dụng y tế vì tế bào có thể phát triển vô hạn và có thể biệt hóa thành nhiá»u loại tế bào khác nhau trong cÆ¡ thể ngưá»i.

Vá»›i chuyên môn cá»§a Tập Ä‘oàn ×ãÇò¾º²ÊÍÆ¼ö trong nghiên cứu và sản xuất axit amin, việc hợp tác vá»›i Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Tế bào iPS (CiRA) cá»§a Tiến sÄ© Yamanaka tại Äại há»c Kyoto là má»™t Ä‘iá»u đương nhiên. Năm 2014, chúng tôi đã công bố hợp tác phát triển , má»™t môi trưá»ng nuôi cấy chất lượng cao, hiệu suất cao cho phép tế bào sinh sôi vá»›i tốc độ phát triển nhanh chóng, giảm thiểu nguy cÆ¡ ô nhiá»…m sinh há»c và tăng cưá»ng an toàn.

Y há»c tái tạo sá»­ dụng tế bào iPS đã đạt được các nghiên cứu/thá»­ nghiệm lâm sàng đối vá»›i má»™t số bệnh. Chúng tôi vẫn lạc quan vá» tiá»m năng cứu sống và nâng cao chất lượng cuá»™c sống cá»§a hàng triệu bệnh nhân trên toàn thế giá»›i.

Không bao giỠlà quá muộn để bắt đầu lại.

Tìm hiểu thêm

The ×ãÇò¾º²ÊÍÆ¼ö is contributing to the well-being of all human beings,
our society and our planet with "AminoScience".